بررسی اثرات کاربرد طولانی مدت پساب تصفیه شده ی فاضلاب بر برخی خصویات فیزیکی و شیمیایی خاک های منطقه ی شمال اصفهان

به منظور بررسی تأثیر کاربرد طولانی مدت پساب تصفیه شده ی فاضلاب بر خصوصیات خاک، آزمایشی در سال زراعی 1391-1390 در منطقه ی شاهین شهر در شمال اصفهان انجام شد. برای انجام کار، 3 مزرعه تحت آبیاری پساب فاضلاب شهری و 3 مزرعه تحت آبیاری آب چاه انتخاب گردید. نمونه گیری خاک از دو عمق 30-0 و 60-30 سانتی متری و در هر مزرعه با 4 تکرار بصورت نمونه ی مرکب (در مجموع 48نمونه خاک) صورت گرفت و برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک مورد سنجش قرار گرفت. همچنین نمونه گیری از گیاهان گندم، ذرت و یونجه در هر مزرعه آزمایشی در 4 تکرار انجام (در مجموع 40 نمونه گیاه) و میزان عناصر ماکرو و میکرو در قسمت هوایی گیاهان مورد مطالعه اندازه گیری گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد که استفاده از پساب برای آبیاری در هر دو عمق ، باعث کاهش معنی دار هدایت الکتریکی خاک (ece)، کلر ، سولفات، کلسیم، سدیم، منیزیم، نسبت جذب سدیم (sar) و سدیم تبادلی خاک (naex) در هر دو عمق شده است. بنابراین در مورد پارامترهای مورد سنجش، استفاده از پساب باعث کاهش شوری در خاک در مقایسه با آب چاه گردیده است. فسفر موجود در پساب در هر دو عمق نمونه برداری افزایش معنی داری داشته است. آبیاری با پساب باعث افزایش پتاسیم در هر دو عمق آبیاری شده است که این افزایش در عمق 30-0 سانتیمتری معنی دار بود. آبیاری با پساب تصفیه خانه باعث کاهش جرم مخصوص ظاهری خاک و افزایش سرعت نفوذ آب در خاک در هر دو عمق نسبت به آبیاری با آب چاه شده است گرچه تفاوت معنی دار نمی باشد، همچنین تفاوتی در میزان پایداری خاکدانه های خاک های آبیاری شده با پساب و آب چاه مشاهده نشد. آبیاری با پساب تأثیر معنی داری بر غلظت آهن، منگنز، مس، سرب و کادمیوم خاک نداشته است اما باعث کاهش غلظت روی در مقایسه با آب چاه شده است که در عمق 60-30 سانتی متری معنی دار بوده است. آبیاری با پساب تصفیه خانه باعث افزایش درصد نیتروژن در دانه و کاه گندم، دا نه ی ذرت و اندام هوایی یونجه در مقایسه با آبیاری با آب چاه شده است که این افزایش در دانه ی ذرت از لحاظ آماری معنی دار بود. غلظت فسفر و پتاسیم در همه ی اندام های گیاهی آبیاری شده با پساب افزایش یافت که افزایش در مورد فسفر درکاه گندم و در مورد پتاسیم در گیاه یونجه معنی دار بوده است. آبیاری با پساب باعث افزایش معنی دار غلظت آهن در همه ی اندام های گیاهی به جز دانه ی ذرت شده است. غلظت منگنز در کاه گندم و اندام هوایی یونجه در اثر آبیاری با پساب افزایش یافته است که این افزایش در گیاه یونجه معنی دار بوده است. آبیاری با پساب منجر به افزایش معنی دار غلظت روی در دانه ی گندم و دانه ی ذرت شده است. آبیاری با پساب باعث افزایش غلظت مس در دانه و کاه گندم و اندام هوایی یونجه شده است که هیچ یک از این تفاوت ها از لحاظ آماری معنی دار نمی باشند.